"Przepraszam" - trudna sztuka przepraszania

Czasami wypowiedzenie jednego krótkiego słowa "przepraszam" bywa trudniejsze niż się nam wydaje. Przepraszanie nie jest proste, wymaga od nas dojrzałości emocjonalnej, samozaparcia oraz… umiejętności przyznania się do błędu. To także konieczność wyrażenia skruchy oraz proszenia o wybaczenie. Kiedy przepraszać, jak to robić i czy umiesz wypowiedzieć prawidłowo to magiczne słowo?

Czym jest przepraszanie?

Przepraszanie jest przyznaniem się do błędu oraz proszeniem drugiej osoby o wybaczenie. To gest bardzo pozytywny, ale i niełatwy. Wymaga od nas świadomości tego, co zrobiliśmy, ale i przyznania się do tego, że było to złe i zadeklarowania chęci poprawy. Kiedy powinniśmy przeprosić drugą osobę, a kiedy jest to zbędne?

Kiedy przeprosić?

Kiedy powinniśmy powiedzieć do drugiej osoby magiczne słowo "przepraszam"? Z pewnością należy to uczynić, gdy otwarcie uraziliśmy drugą osobę i teraz ona przez to cierpi oraz zrobiliśmy coś, czego szczerze żałujemy. Przepraszamy za czyny złe, karalne, niestosowne, za używanie wulgaryzmów, stosowanie agresji (słownej oraz fizycznej), za okłamanie kogoś, pomówienia czy plotki, które mogły lub skrzywdziły drugą osobę. Można też przeprosić za zaniedbanie drugiej osoby, brak czasu dla niej.

Kiedy nie przepraszać?

Kiedy nie musimy przepraszać drugiej osoby? Istnieje kilka takich sytuacji. Nie musimy tego robić, gdy:

• nie czujemy się winni danej sytuacji i przeprosiny nie byłyby szczere;
• druga osoba uniosła się honorem i obraziła (np. "strzeliła focha"), a my tak naprawdę nie uraziliśmy jej w żaden sposób;
• jawnie widać, że ktoś nami manipuluje i wymusza na nas przeprosiny;
• mamy inne zdanie niż druga osoba, ale potrafimy go bronić asertywnie;
• odmówiliśmy czegoś, ale mamy ku temu ważne powody;
• podjęliśmy jakąś decyzję, a ktoś się z nią nie zgadza;
• robimy coś inaczej, ale poprawnie i nikomu nie szkodząc;
• nie mamy nic wspólnego z dana sytuacją, mimo iż druga osoba myśli inaczej.

Pamiętajmy również, by nie nadużywać słowa "przepraszam", nie stosować go nadmiernie i nie przepraszać za wszystko. Takie osoby nie są uważane za szczerze, a ich przeprosiny wiarygodne.

Przepraszanie - fakty i mity

Wiemy już nieco więcej o przepraszaniu, wiemy czym jest, kiedy należy przepraszać, a kiedy nie. Warto skonfrontować się z wątpliwościami na temat przepraszania, poniżej zestawienie najczęściej spotykanych.

Przeprosiny trzeba wygłosić osobiście - PRAWDA ale…

Tak, to prawda, najlepiej, gdy przeprosimy urażoną przez nas osobę osobiście, spotykając się z nią i mówiąc to, co mamy jej do powiedzenia. Możliwe są jednak pewne odstępstwa, można bowiem przeprosić kogoś poprzez danie mu prezentu, np. kwiatów. To typowe, romantyczne przeprosiny, które chwytają za serce wiele pań… Która kobieta po otrzymaniu pięknego bukietu nie wybaczy swojemu ukochanemu? Nie mniej jednak po otrzymaniu przesyłki mile widziane jest osobiste przeproszenie, dopełniające całości. Pamiętajmy jednak, że w przepraszaniu nie wszystkie chwyty są dozwolone. Absolutnie nie wolno przepraszać telefonicznie, przez SMS oraz mailowo. Dopuszczalne jest napisanie długiego i szczerego listu oraz wysłanie go pocztą tradycyjną.

Każde dziecko powinno umieć przepraszać - PRAWDA

Oczywiście, naukę przepraszania najlepiej zacząć już od najmłodszych lat. Miejmy jednak na uwadze etapy rozwoju emocjonalnego dziecka. Maluch w wieku przedszkolnym i młodszy nie rozumie zasady przepraszania, nie odczuwa bowiem uczuć złożonych, w tym poczucia winy, które jest niezbędne do prawidłowego przeproszenia. Emocje te wykształcają się dopiero w okolicach 6-7 roku życia i wtedy najlepiej rozpocząć naukę świadomego przepraszania, aby dziecko rozumiało, że za złe zachowanie należy przeprosić i poprosić o wybaczenie. Wcześniej maluch może również umieć powiedzieć "przepraszam", ale zwykle nie do koca zdaje sobie sprawę z tego, co dorośli nakazują mu zrobić.

Zawsze trzeba użyć słowa "przepraszam" - MIT

Oczywiście, że przepraszając nie trzeba używać słowa "przepraszam" dosłownie, choć jest ono jak najbardziej wskazane. Jak można inaczej przeprosić? Można powiedzieć: "Jest mi przykro", "Wybacz mi to, co zrobiłem", "Czy my wybaczysz?", itp. Takie słowa też mają wielką moc. Można je stosować na początku nauki przepraszania, gdy samo słowo "przepraszam" z trudem przechodzi nam przez gardło.

Przeprosiny muszą być szczere - PRAWDA

Owszem, każde przeprosiny muszą być przede wszystkim szczere, płynące z głębi serca i zawierające nasze prawdziwe odczucia i myśli. Tylko wtedy odniosą oczekiwany skutek. Druga osoba musi odczuć, że faktycznie jest nam przykro, nieszczere przeprosiny są bowiem gorsze niż ich brak.

Przepraszanie to oznaka słabości - MIT

Wiele osób uważa, że przepraszanie jest oznaka słabości, przyznaniem się do błędów. Nic bardziej mylnego. Zdobycie się na piękne i szczere przeprosiny to oznaka dojrzałości emocjonalnej oraz dużej wrażliwości i empatii.

Przepraszać trzeba od razu - MIT

Niekoniecznie przeprosić musimy od razu po zaistniałym zdarzeniu, choć tak byłoby najkorzystniej. Czasem jednak lepiej dać się uspokoić emocjom, wyciszyć się, zwłaszcza, gdy powiedzieliśmy coś drugiej osobie w dużej złości. Czas pozwoli nam również na przemyślenie tego, co zrobiliśmy, na uporządkowanie emocji oraz przygotowanie się do wygłoszenia przeprosin.

Czy umiesz przepraszać? - test

Przepraszanie bywa trudne, dla Ciebie także? Chcesz się dowiedzieć, czy potrafisz przepraszać? Poniżej krótki test, który udzieli Ci odpowiedzi na to pytanie.

1. rzadko używam słowa "przepraszam";
2. przeprosiny kojarzą mi się z brakiem pewności siebie, ze słabością;
3. uważam, że przepraszanie jest trudne;
4. przynajmniej raz ktoś zmusił Cie do przeprosin;
5. czasem nie wiem, jak dobrać słowa, aby skutecznie kogoś przeprosić;
6. trudno mi przyznać się do winy;
7. trudno mi okazać skruchę i prosić innych o wybaczenie;
8. czasem jestem osobą zbyt dumną, by przeprosić.

Przynajmniej 3 odpowiedzi twierdzące? Widać, że przepraszanie sprawia Ci trudność i za każdym razem czujesz się niezręcznie, gdy musisz kogoś przeprosić. Może dlatego, że nie do końca wiesz, jak to zrobić prawidłowo? Zapoznaj się ze znajdującym się poniżej kodeksem przepraszania, poznaj proste zasady mówienia "przepraszam" i od tej pory rób to właściwie.

Jak przepraszać, aby przeprosić? - kodeks przepraszania

Chcesz wiedzieć, jak przepraszać, jak robić to dobrze, aby nie zaogniać konfliktu ale go zakończyć? Poniżej znajduje się swoisty dekalog przepraszania, kolejne etapy tego procesu opisane są w punktach, które stworzą doskonały plan mówienia "przepraszam".

• przemyśl swoje zachowanie - wszystko powinno rozpocząć się od gruntownego przemyślenia swojego zachowania oraz odpowiedzenia sobie na pytanie: czy mam za co przepraszać? Jeśli tak, pojawia się kolejne: czy chcę to zrobić? Pamiętajmy, że nikogo nie można zmusić do przeprosin, a powinny być one w 100% szczere. Jeśli wyrażasz gotowość do przeproszenia drugiej osoby, przechodzimy do punktu drugiego;
• ułóż tekst przeprosin - przepraszaj za konkretne zdarzenie! - przychodzi ważny czas na ułożenie tekstu przeprosin, czyli zastanowienie się co chcemy powiedzieć osobie pokrzywdzonej. Możemy wszystko spisać na kartce. Pamiętaj, by przepraszać tylko za to konkretne zdarzenie, np. "Przepraszam, że nie pojawiłem się na spotkaniu i nie uprzedziłem, co się stało. Zapomniałam, że byliśmy umówieni, wiem, że było Ci przykro, chcę, abyś mi wybaczył", zamiast: "Jestem beznadziejna, o wszystkim zapominam, wybacz mi". W przepraszaniu nie należy generalizować i oczerniać siebie zanadto;
• umów się na spotkanie z osobą pokrzywdzoną i przygotuj się na nie - kolejne zadanie dla Ciebie to umówienie się na spotkanie w cztery oczy z osobą pokrzywdzoną. Można do niej zadzwonić i poprosić o spotkanie o dogodnej porze i w spokojnym miejscu. Odpuśćmy sobie niezapowiedziane wizyty i nachodzenie w miejscu pracy. Możemy zdecydować się na miejsce neutralne, np. kawiarnię;
• panuj nad emocjami - im bliżej do przeprosin, bym większe emocje mogą Tobą targać i to zupełnie zrozumiałe. Postaraj się jednak zapanować nad emocjami i wyciszyć przed spotkaniem. Wyjdź wcześniej i idź na spokojny spacer, posłuchaj muzyki, napij się czegoś;
• zacznij rozmowę od tematu neutralnego - gdy dojdzie już do spotkania z osobą pokrzywdzoną, nie przechodź od razu do sedna, daj Wam czas na uspokojenie emocji. Przywitaj się i zapytaj o coś neutralnego, nie ciągnij jednak zbyt długo tej rozmowy, temat ma służyć jedynie rozładowaniu napięcia;
• przeproś, bądź szczery i wiarygodny - przychodzi czas na najtrudniejszą część Waszej rozmowy: właściwe przeprosiny. Powiedz to, co masz w planach, przeproś, odwołaj się do konkretnej sytuacji, mów szczerze, patrz w oczy rozmówcy, aby zachować wiarygodność. Opowiedz o swoich emocjach, nie wstydź się ich;
• poproś o wybaczenie i okaż skruchę - nie zapominaj, że w trakcie wygłaszania przeprosin musisz okazać skruchę, powiedzieć, że Ci przykro, że żałujesz wypowiedzianych słów, dokonanych czynów. Poproś drugą osobę o wybaczenie. ale nie spodziewaj się, że od razu Ci wybaczy. Jeśli to dla niej wyjątkowo trudne i prosi o czas, uszanuj to. Ważne, by przyjęła Twoje przeprosiny i wytłumaczenie;
• zaproponuj zadośćuczynienie - ważnym elementem procesu przepraszania jest zaproponowanie osobie pokrzywdzonej zadośćuczynienia, np. odkupienia zniszczonej rzeczy lub oddanie równowartości w gotówce. Możemy również zaproponować zadośćuczynienie niematerialne, np. powiedzieć drugiej osobie, że jesteśmy jej dłużnikami i może nas w przyszłości poprosić o przysługę;
• zadeklaruj zmianę zachowania - same przeprosiny i prośba o wybaczenie to nie wszystko. Za słowem "przepraszam" powinna iść również chęć zmiany na lepsze, możemy zapewnić drugą osobę, że nasze negatywne zachowanie już się nie powtórzy i będziemy dążyć do zmian na lepsze;
• zakończ rozmowę miłym akcentem, ale nie narzucaj się - na koniec całego aktu przeprosin nie zaszkodzi poprawić nastroju sobie i osobie przepraszanej poprzez jakiś miły akcent. Można jej coś podarować (zwykle najlepiej, by był to jakiś drobiazg, aby nie poczuła się przekupiona), powiedzieć komplement lub zaproponować spotkanie na kawie, wyjście do kina czy zaprosić do siebie z wizytą. Pamiętajmy jednak, by się nie narzucać.

Przepraszanie stało się jaśniejsze i bardziej zrozumiałe? I na pewno mniej skomplikowane i trudne? Wspaniale. Wypowiadanie słowa "przepraszam" ma wielką moc, świadczy o naszej dojrzałości i gotowości do zmiany na lepsze.