Kim jest mitoman? Czym jest mitomania? Mitoman a kłamca

Kłamie prawie każdy z nas: niewinne kłamstewka zdarzają się nam na co dzień i zazwyczaj nie ma w tym niczego złego. Czasem ukrywamy prawdę, bo jest nam tak wygodniej, czasem chcemy oszczędzić komuś przykrości. Gdy jednak kłamstwo staje się częstym środkiem komunikacji z innymi, możemy mieć do czynienia z mitomanią, czyli patologicznym kłamstwem.

Czym jest mitomania i skąd się bierze?

Mitomania to zaburzenie psychiczne, określane jako patologiczne kłamstwo. Osoba taka kłamie często i praktycznie na każdy temat, mija się z prawdą z różnych przyczyn. Za ojca pojęcia oraz pierwszego specjalistę, który opisał to zjawisko uważa się Antona Delbrück’a, niemieckiego psychiatrę. Od jego nazwiska mitomania bywa również nazywana zespołem Delbrück’a. Mitomania dotyczy zarówno dzieci, jak i dorosłych.

U dzieci zwykle ma charakter przejściowych trudności, nie musi być leczona. Przyjmuje wtedy postać niegroźnego fantazjowania, związana jest z rozwojem wyobraźni u dziecka oraz nauką odróżniania fikcji od rzeczywistości. Podobne objawy obserwować możemy u nastolatków u nich chęć do fantazjowania zwykle wynika z potrzeby zaimponowania innym oraz zdobycia popularności wśród rówieśników. Może także wiązać się z chęcią ukrycia wstydliwej prawdy o sobie i swoim życiu, np. zatajenia choroby, na jaką cierpi młody człowiek, ukrycie faktu uboższego życia, itp. Jeśli jednak osoba dorosła również notorycznie mija się z prawdą i nie potrafi odróżnić kłamstwa od zastanej rzeczywistości, najprawdopodobniej mamy do czynienia z mitomanią.

Skąd bierze się patologiczna mitomania?

Przyczyn jest wiele. Zwykle wśród nich wymienia się osobowość lękliwą i rozchwianie emocjonalne. Osoba taka jest nieśmiała, nierzadko w jej zachowaniu widoczne są cechy nerwicowe. Dlaczego jeszcze mitoman kłamie? Przede wszystkim chce, aby jego życie było postrzegane jako pełne radości i szczęścia, a on sam jako osoba beztroska, uśmiechnięta i zawsze idealna. Poza tym, lubi być w centrum zainteresowania oraz w ten sposób chce walczyć z swoimi słabościami niedoskonałościami. Mitomania jest także doskonałym lekiem na kompleksy. Skłonność do mitomanii przejawiają również osoby egocentryczne, nadmiernie skupione na sobie. Może być ona reakcją na traumę przeżytą w dzieciństwie lub silny uraz, np. gwałt czy bycie świadkiem zabójstwa. Może ona pojawić się po doświadczeniu wypadku komunikacyjnego czy katastrofy naturalnej. Mitomania dotknąć może również osoby, które dorastały w trudnych warunkach, np. w domu dziecka czy rodzinie patologicznej (np. dzieci alkoholików). Takie osoby chętnej ubarwiają swoje dzieciństwo, dodając do niego interesujące szczegóły.

Mitomania wiązać się z może z wieloma zaburzeniami psychicznymi, w tym zaburzeniami osobowości, wspomnianą wcześniej: depresją ale i schizofrenią paranoidalną. W diagnozowaniu mitomanii należy więc przeprowadzić diagnozę różnicową z wymienionymi wyżej zaburzeniami. Częściej mitomankami zostają kobiety.

Jak zachowuje się mitoman? Mitoman a kłamca

Nie należy mylnie stosować pojęcia mitomana i kłamcy. Zwyczajny kłamca kłamie okazjonalnie, jego kłamstwa są "niegroźne", co oznacza, że nie niosą większej szkody dla niego i innych. Mitoman to człowiek zaburzony, który mówi nieprawdę ale nie zawsze jest tego świadomy. Jak zachowuje się mitoman? Jak odróżnić go od zwyczajnego kłamcy? Mitoman wszystko wie najlepiej i wszędzie był, ma szeroką wiedzę na różne tematy. To osoba kontaktowa, towarzyska, otwarta, chętnie rozmawia, bywa gadułą. Na każdą okazję ma ciekawą historię czy anegdotkę, które zwykle każdorazowo opowiadane są nieco inaczej. Mitomana zwykle cechuje także wysoki poziom inteligencji, towarzyskość i chęć przebywania wśród innych, bogaty zasób słów i łatwość wysławiania się. Mitoman posiada też wysokie umiejętności komunikacyjne. Zwykle przedstawia siebie jako lepszego niż jest w rzeczywistości, skupia się na swoich zaletach, wyolbrzymia swoje sukcesy, a umniejsza lub przemilcza porażki.

Związek z mitomanem

Nie oszukujmy się, związek z mitomanem nie jest łatwy. Bywa określany mianem relacji toksycznej, ponieważ mitoman rzadko podejmuje leczenie z własnej woli. Jego sposób funkcjonowania nie ułatwia wypracowania w związku poczucia bezpieczeństwa i stabilizacji. Z uwagi na częste mijanie się z prawdą, druga strona ma trudności z zaufaniem partnerowi. Jeśli podejrzewasz, że ukochana osoba jest mitomanem, warto nakłonić ją do spotkania ze specjalistą.

Czy bliska Ci osoba jest mitomanem/mitomanką?

Nie masz pewności, czy niewinne kłamstewka bliskiej Ci osoby nie noszą znamion mitomanii, odpowiedz na poniższe pytania, a wszystko stanie się jasne.

1. Bliska osoba bardzo często opowiada różne historie, a nie masz pewności, że są prawdą.
2. Gdy wiesz, że bliska osoba kłamie, ona jest przekonana o prawdziwości swoich opowieści i nie dopuszcza do siebie Twoim podejrzeń.
3. Bliska osoba uwielbia mówić o sobie, chętnie zabiera głos w dyskusjach, czasem nie czeka na pozwolenie.
4. Bliska Ci osoba w swoich opowieściach zawsze przedstawia siebie w korzystnym świetle, podkreśla swoje zalety i skupia się na dokonaniach.
5. Bliska osoba opowiada ciekawe, barwne historie ale często zmienia w nich szczegóły, historie są czasem bardzo różne.
6. Bliska osoba zna się na wszystkim, zna wszystkich, wszędzie była i wszystko widziała. Nie dopuszcza do siebie myśli, że ktoś może prezentować większą wiedzę od niego.

Jak leczyć mitomana?

Mitomania jest określana mianem zaburzenia psychicznego, wymaga więc specjalistycznego leczenia opiera się ono na psychoterapii, która obejmować może zarówno spotkania indywidualne, jak i grupowe.

W czasie spotkać indywidualnych pacjent musi zdać sobie sprawę z tego, jak się zachowuje i jak wpływa to na jego życie prywatne i zawodowe. Mitoman musi zrozumieć na czym polega jego choroba oraz dlaczego tak istotna jest walka z tym zaburzeniem. Z kolei spotkania grupowe pozwalają na rozmowy z innymi ludźmi, którzy mają podobny problem. Możliwa jest wymiana doświadczeń oraz wzajemne wspieranie się. Niestety, leczenie mitomanów nie jest proste, ponieważ osoby te nie wykazują chęci podjęcia leczenia. Nie zdają sobie sprawy ze swojego stanu psychicznego oraz nie widzą sensu w chodzeniu na terapię. Warto jednak namawiać mitomana na skorzystanie z pomocy i wspierać go na każdym etapie wychodzenia z zaburzenia.

Choć mitomania nie jest chorobą groźną, wymaga specjalistycznego leczenia. W przeciwnym wypadku stać się może przyczyną wielu trudności, zarówno w życiu osobistym, jak i zawodowym. Mitoman zatraca się w świecie swoich wyobrażeń i kłamstw, a rzeczywistość toczy się niejako obok niego.